Unieke primeur! Scholingstraject

Ervaren en gemotiveerde vakmensen uit de installatiesector worden in korte tijd én kosteloos opgeleid tot assistent-docent aan technische ROC’s. Een absolute primeur in Nederland in gang gezet door OTIB, RBPI Gelderland / Overijssel, werkgevers, negen ROC's en de overige partijen die samenwerken binnen Het Platform Technische Installatiebranche-Onderwijs Gelderland Overijssel. Het verwachte tekort wordt vooral veroorzaakt doordat veel docenten de komende tijd met pensioen gaan zonder dat er vervangers klaar staan. Maar ook de groeiende studentenaantallen en een aantrekkende economische groei maken deze tekorten echt nijpend. Dit blijkt uit onderzoek van de MBO Raad naar mogelijke tekorten aan docenten en instructeurs bij technische MBO-opleidingen. Ook het Techniekpact heeft inmiddels dit probleem gesignaleerd en geagendeerd.

Regio in actie
OTIB, RBPI Gelderland / Overijssel, werkgevers, negen ROC's en de overige partijen die samenwerken binnen Het Platform Technische Installatiebranche-Onderwijs Gelderland Overijssel kwamen op basis van deze problematiek in actie en hebben een nieuwe docenten- en instructeurspool opgericht. Naast het feit dat zo de tekorten kunnen worden opgevuld, is er ook het voordeel dat een nu op te leiden groep nieuwe onderwijsgevenden vanuit het bedrijfsleven binnen deze pool hun actuele praktijkkennis en -ervaringen kunnen delen met leerlingen en collega-onderwijsgevenden.

Opleiden tot assistent-docent
De kartrekkers hiervan zijn OTIB en het opleidings- en ontwikkelfonds van de Technische Installatiebranche in samenwerking met RBPI Gelderland/Overijssel. Het scholingstraject in relatie tot deze pool leidt vakmensen in de Technische installatiebranche op tot assistent-docent voor een 9-tal technische ROC’s in Gelderland/Overijssel. Het is een primeur en sluit naadloos aan op Doekle Terpstra’s concept van de circulaire carrière. Inmiddels is de eerste groep van 14 deelnemers al concreet aan de opleiding voor het Pedagogisch Didactisch Diploma (PDD) begonnen. De verwachting is dat zij al in het schoolseizoen 2017 – 2018 als assistent-docent hun vakinhoudelijke kennis inbrengen in 9 aangesloten ROC’s. Hiermee krijgen deze ROC’s precies in huis waar zij al zolang om vragen: vakdocenten die actuele kennis uit de technische installatiesector rechtstreeks in hun lessen kunnen inbrengen. Zo weten we zeker dat hun kennis en vaardigheden passen bij wat er nodig is in de bedrijven. Techniekpact ambassadeur Doekle Terpsta is een groot voorstander van dit project en heeft het in een aantal landelijke bijeenkomsten genoemd als de eerste praktische invulling van zijn concept van de circulaire carrière.

Eerste groep enthousiast van start
In de werving voor de eerste groep deelnemers zijn de partners verrast door het enthousiasme in de aanmelding. In korte tijd ontving men 14 aanmeldingen van vooral zittende werknemers in de technische installatiebranche, maar ook vanuit metaaltechniek en Defensie. Alle deelnemers zijn al minimaal MBO niveau 4+ opgeleid in het reguliere beroepsonderwijs. Denk aan functies als projectleiders, servicetechnici, hogere werkvoorbereiders, assistent-bedrijfsleiders en zelf directeuren. Deze 14 mensen uit de technische installatiebranche zijn in oktober 2016 concreet gestart met het scholingstraject voor aankomend docent voor in het reguliere beroepsonderwijs. Zij komen tussen oktober 2016 en juni 2017 om de twee weken voor een lesmiddag/-avond op de Technicampus in Deventer bij elkaar. Zo’n lesbijeenkomst duurt van 13.30 uur tot een uur of half negen. Plus een zestal aanvullende kennisbijeenkomsten zoals het bezoeken van een universiteit, diverse leveranciers en relevante beurzen over bijvoorbeeld woningtechnologie.

Formeel het Pedagogisch Didactisch Diploma (PDD) op zak
Na het succesvol doorlopen van dit opleidingstraject hebben zij formeel het Pedagogisch Didactisch Diploma (PDD) op zak, uitgegeven door Hogeschool Windesheim. Ze worden hiermee assistent-docent en kunnen al in het schooljaar 2017 – 2018 eigen lessen verzorgen, met ondersteuning van een bevoegd docent. Hierin nemen zij uit eigen ervaring veel actuele kennis over bijvoorbeeld duurzame technieken mee. Het uiteindelijke diploma PDD is in eerste aanleg voldoende om als assistent-docent te acteren binnen ROC’s. Uiteraard kunnen gegadigden dit altijd nog aanvullen met een tweedegraads opleiding om volwaardig docent te worden.

Al direct goede relatie met ROC
Alle deelnemers hebben, en dit is bijzonder, al tijdens hun opleiding voor het diploma PDD een leer-/werkplek op één van de 9 deelnemende ROC’s. Hier kunnen zij dus tijdens hun opleiding vlieguren maken als stagiaire docent. Zij hebben op deze wijze bij de afronding in juni 2017 van hun opleiding inmiddels al een jaar een relatie met hun ROC. Zij blijven weliswaar verbonden aan het bedrijf waar zij werken, maar er komt een arrangement met de specifieke werkgever en ROC in kwestie waarin er goede afspraken worden gemaakt tussen de werkgever, de kandidaat en het ROC over het feitelijke lesgeven. Op deze manier en door deze aanpak sluit de koppeling bedrijfsleven en onderwijs zich heel mooi. Uiteindelijk zijn het de leerlingen die hiervan profiteren. Er zijn momenteel bij de 9 deelnemende ROC’s al goede docenten, maar het is eveneens aantrekkelijk dat de nu nieuw aankomende docenten al vanuit de praktijk heel veel werkervaring meenemen in de vertaling naar het onderwijs.

Ideaal voor ROC’s: Docenten- en instructeurspool Technische Installatiebranche
Alle deelnemers die met het PDD diploma de opleiding afronden, worden vervolgens toegevoegd aan wat heet de "Docenten- en instructeurspool Technische Installatiebranche". Hierin zitten vakmensen die dit specifieke opleidingstraject hebben doorlopen, maar ook vakmensen uit de praktijk die hun bevoegdheid al in een eerder stadium elders hebben gehaald. Deze pool is rechtstreeks te consulteren door de technische ROC’s als zij op zoek zijn naar een vakdocent. Bijvoorbeeld iemand die een specifiek keuzedeel kan doen of een bepaald item kan invullen. Voor deze scholen een prima instrument om vakinhoudelijk en didactisch goede techniekdocenten te werven en te selecteren. Waar het scholenveld zelf om gevraagd heeft, komt er nu in gezamenlijkheid georganiseerd.

Heldere ambitie
Het is waardevol om te zien dat er inmiddels ook vanuit de aanpalende technische sectoren veel belangstelling is voor dit project. Vooral omdat we in de eerste groep deelnemers ook al een aantal techniekbreed actieve deelnemers mochten verwelkomen. Er ligt een ambitie om vanaf januari 2017 een tweede groep te starten: techniekbreed en ondersteund door de andere O&O fondsen en branches. Uiteraard kent dit unieke initiatief geen geografische begrenzing. Het is weliswaar gestart in Gelderland/Overijssel, maar kan moeiteloos geadapteerd worden door samenwerkingsverbanden in andere regio’s. Het samenwerkingsverband in Gelderland/Overijssel staat altijd open voor overleg hierover.